اظهار نظر در مورد تفاوت برداشت از اصطلاحات و کلمات ترجمه شده در متن هر نوع سند و یا مطلبی که از فارسی به انگلیسی و یا از انگلیسی به فارسی ترجمه شده است:
۱. تعریف کلی و حدود فعالیت
کارشناسی رسمی دادگستری در زمینه زبانهای خارجی، بهویژه مترجمی رسمی زبان انگلیسی، دارای صلاحیتی است که به موجب پروانه صادره از سوی کانون کارشناسان رسمی دادگستری، تنها ایشان حق اظهار نظر رسمی در ساختار قضایی و اداری ایران را دارند. این صلاحیت شامل مواردی مانند ترجمه و تطبیق معنایی اسناد مکتوب و شفاهی بین فارسی و زبانهای خارجی است، با تمرکز برجسته بر دقت مفهومی، تطبیق با متن اصلی و گزارش رسمی به مراجع ذیصلاح .
۲. حوزههای کاربرد و ارائه خدمات
کارشناسی رسمی دادگستری در این صلاحیت موظف است در مواردی نظیر:
تحلیل تطبیقی معنای اصطلاحات و عبارات در اسناد ترجمهشده از فارسی به انگلیسی یا بالعکس؛
بررسی صحت و سقم ترجمه اسناد رسمی و غیررسمی؛
ارزیابی مطابقت ترجمه با مفاد قراردادها، تبلیغات، معرفینامهها، مقالات، بروشورها، استانداردها، وبسایتها و حتی ترجمه شفاهی در جلسات و محاکم؛
اظهار نظر رسمی در مواردی که برداشتهای متفاوت از متن ترجمهشده ممکن است منجر به بروز اختلاف یا سوء تفاهم شود .
این خدمات در قالب گزارش رسمی به قوه قضاییه، دادگاهها، سازمانهای اداری، نهادهای بیمه، بانکها و شرکتهای خصوصی یا دولتی ارائه میشوند، بهویژه در مواقعی که صحت ترجمه یا تفسیر حقوقی اصطلاحات، ارزش حقوقی و تعیین مسئولیت حقوقی طرفین را تحت تأثیر قرار میدهد.
۳. ابزارها، روشها و استانداردهای کاربردی
برای انجام وظایف، کارشناسی رسمی دادگستری رشته زبان خارجی از ابزارهای زیر بهره میبرد:
ترجمه دقیق و word‑by‑word منطبق با متن اصلی، بدون کم یا زیاد کردن محتوا ؛
تهیه گزارش مستدل به صورت کتبی، مشتمل بر شرح تطبیق معادلها، واژهها و اصطلاحات، با اشاره به مغایرتها یا ابهامات؛
استفاده از مهر و امضای رسمی مطابق دستورالعمل دادگستری برای مراجع داخلی و خارجی؛
آرشیو گزارشها و اسناد اظهارنظری حداقل به مدت پنج سال برای پیگیریهای قضایی .
همچنین، در مواردی که ترجمه شفاهی نیاز باشد (مانند کنفرانسها یا جلسات رسمی)، کارشناسی رسمی دادگستری در محل حضور یافته و پس از پایان کار، گزارش رسمی مبنی بر صحت ادای مطلب ارائه میکند.
۴. نقش در فرآیندهای قضایی و حقوقی
نقش این کارشناسان رسمی دادگستری در نظام حقوقی ایران بسیار حیاتی است. آنها مشاوران فنی قضات و مراجع قضایی به شمار میآیند و نظریات آنها جنبه الزامآور داشته و در صدور آرای قضایی، تعیین مسئولیتهای حقوقی و رسیدگی به اختلافات بینالمللی یا قراردادی اثرگذارند. همچنین، گزارشهای ترجمهشده دارای استانداردهایی هستند که مورد تأیید دادگستری و وزارت امور خارجه قرار میگیرند و برای ارائه به مراجع قضایی داخلی و خارجی معتبر محسوب میشوند .
۵. نمونههای عملی کاربرد
چند نمونه واقعی کاربرد صلاحیت این کارشناسان رسمی دادگستری عبارتاند از:
در دعاوی حقوقی بینالمللی: تطبیق ترجمه اسناد قراردادی بین شرکای خارجی با توجه به برداشتهای حقوقی متفاوت؛
در ارزیابی ادعاهای بیمه: بررسی تطبیق معانی اصطلاحات فنی در ترجمه مستندات بیمهای یا پزشکی؛
در ارائه اسناد به سفارتخانهها: تأیید رسمی مفاهیم ترجمهشده گواهینامهها یا مدارک مهاجرتی؛
در کنفرانسها و مذاکرات بینالمللی: ترجمه شفاهی همراه با گزارش رسمی صحت ادای محتوا.
۶. جایگاه حقوقی و ارزشافزوده
صلاحیت این رده از کارشناسی رسمی دادگستری سرمایهای حقوقی-قضایی برای نظام قضایی ایران بهشمار میرود. ایشان با ارائه گزارشهای دقیق، مستند و مستدل، ضریب خطا را در برداشت متنها به حداقل میرسانند، عدالت در قضاوت را تقویت کرده و از هرگونه سوءتفاهـم یا تفسیر نادرست سند جلوگیری میکنند. علاوهبر این، خدمات آنها در روابط تجاری، بانکی، دولتی و بیمهای زمینهساز افزایش اعتماد و کاهش اختلافات حقوقی میشود.
نتیجهگیری
صلاحیت کارشناسی رسمی دادگستری در حوزه زبانهای خارجی (مترجمی رسمی)، نقشی کلیدی در تضمین صحت ترجمههای رسمی در ساختار قضایی، اداری، و بینالمللی ایران ایفا میکند. این کارشناسان رسمی دادگستری با ابزارهای تخصصی، استانداردهای دقیق، و گزارشنویسی مستند، موجب ارتقای اعتبار و ضمانت حقوقی اسناد ترجمهشده، کاهش خطاهای تفسیر و پشتیبانی شایسته از تصمیمات قضایی و اجرایی میشوند.