اظهار نظر در سایر دعاوی مطبوعاتی در خصوص مطالب مندرج در مطبوعات:
کارشناس رسمی دادگستری در رشته طبع و نشر، دارای صلاحیتی ویژه با عنوان «اظهار نظر در سایر دعاوی مطبوعاتی در خصوص مطالب مندرج در مطبوعات» میباشد. این صلاحیت، مختص ذکر مواردی است که موضوع پروندههای قضائی مرتبط با نشریات، جراید و سرفصلهای مطبوعاتی است و مستقیماً به مسائل حقوقی و فنی چاپ، نشر و محتوای مطبوعات مربوط میشود.
وظیفه و قلمرو عملکرد:
وظیفه این صلاحیت، ارزیابی محتوای نشریات و مطبوعات از نظر قانونی، فنی و حقوقی است. در پروندههایی که مطالب چاپشده در روزنامهها، مجلات، سایتهای رسمی مطبوعاتی یا جراید موضوع ادعا قرار گرفتهاند، کارشناس رسمی دادگستری رشته طبع و نشر موظف است با بررسی دقیق آن مطالب، اظهار نظر منطقی و مستند ارائه دهد. این اظهار نظر میتواند شامل مواردی مانند تشخیص تخلف نشر، افترا، نشر خلاف واقع، تضامین حقوق پدیدآورندگان یا تحلیل محتوای شکایتبرانگیز باشد.
مسئولیتها و کاربرد در محیط حقوقی:
در دعاوی مطبوعاتی و رسانهای – اعم از کیفری یا مدنی – دادگاهها معمولاً از نظر کارشناسان رسمی دادگستری با این صلاحیت بهره میگیرند. نقش آنان شامل:
بررسی دقیق مندرجات مطبوعاتی موضوع شکایت
تطبیق شرایط و محتوای منتشرشده با مقررات نشر و مطبوعات
ارائه گزارش رسمی جهت عرضه در دادگاه یا مراجع قضایی
روشنسازی موارد حقوقی مانند ادعای انتساب یا افترا، همراه با تحلیل مستندات مطبوعاتی .
ابزار و روشهای مورد استفاده:
کارشناس رسمی دادگستری با اتکا به نمونههای نشر (مانند نشریات چاپی، فایلهای دیجیتال، نشانهگذاری زمانی، قالب صفحهبندی و مالکیت معنوی)، روشهای حقوقی و فنی نشر را بهکار میگیرد. بررسیهای وی ممکن است شامل تحلیل قالب انتشار، بررسی زمان انتشار، بررسی صحت و اصالت مواد منتشرشده و مقایسه با قوانین مطبوعاتی یا آییننامههای مرتبط باشد. تاکید بر مستندسازی دقیق تمام یافتهها و ارائه توضیحات مستدل از ویژگیهای ضروری این صلاحیت است .
کاربردهای معمول در نظام قضائی و حقوقی:
دعاوی مرتبط با ادعای نشر اکاذیب یا افترای رسانهای
پیگیری شکایت از مطالب نشرشده در جراید در سوء نیت یا تحریف حقیقت
بررسی ادعای عدم تعهد جراید به قوانین نشر و مطبوعات
ارزیابی شکایات مرتبط با مطالب مجلات، روزنامهها، خبرگزاریها
استفاده در دعاوی مرتبط با اختلافات میان مؤسسات نشر، نویسندگان، چاپخانهدار، ناشر و پدیدآورنده اثر .
ارزش و اثربخشی حقوقی:
اظهار نظر کارشناس رسمی دادگستری دارای اعتبار اماره قضائی بوده و در بسیاری از پروندههای مطبوعاتی نقش تعیینکنندهای در تصمیمگیری دادگاه دارد، هرچند قاضی مکلف نیست بصورت مطلق به آن پایبند باشد و در صورت عدم مستند بودن نظریه، میتواند نظر کارشناسی را نپذیرد.
با این وجود، ارائه نظریه معتبر و مکتوب با ادله فنی و قانونی، میتواند اعتبار رأی قضائی را تقویت کند.
خلاصه:
صلاحیت رسمی با عنوان «اظهار نظر در سایر دعاوی مطبوعاتی در خصوص مطالب مندرج در مطبوعات» ویژه کارشناسان رسمی دادگستری رشته طبع و نشر، به صورت تخصصی به بررسی محتوای تسنیمشده در مطبوعات و مطابقت آن با الزامات قانونی و فنی میپردازد. کاربردهای آن در مراجع قضایی، دعاوی مربوط به جرائم مطبوعاتی و اختلافات حقوقی مرتبط با محتوای نشرشده است. ابزارشناسی دقیق، نگارش گزارش رسمی، مستندسازی و تحلیل محتوای چاپی و دیجیتال از اجزای اصلی فعالیت این صلاحیت است.