نحوه تعیین و برآورد خسارت ناشی از عدم رعایت استاندارد ها در امر تسهیلات مسافردر اقامتگاه ها و مهمان پذیر ها:
صلاحیت نحوه تعیین و برآورد خسارت ناشی از عدم رعایت استانداردها در امر تسهیلات مسافر در اقامتگاهها و مهمانپذیرها در رشته ایرانگردی و جهانگردی، یکی از صلاحیتهای رسمی متخصصان نظام کارشناسی رسمی دادگستری است که به طور ویژه برای بررسی دعاوی مربوط به خدمات اقامتی در سطح کشور تعریف گردیده است .
عملکرد قانونی و جایگاه رسمی
وظیفه این صلاحیت در چارچوب پروندههای قضایی و اداری ظاهر میشود، زمانی که ادعاهای مربوط به خسارت مسافر در مقابل تامینکننده اقامتگاه مطرح میشود. در دعاوی کیفری یا حقوقی، قاضی با صدور قرار کارشناسی رسمی دادگستری، درخواست تعیین خسارت را با استناد به این صلاحیت به کارشناس رسمی دادگستری ارجاع میدهد. سپس کارشناسی رسمی دادگستری با بررسی شرایط فنی، استانداردهای مصوب و مدارک موجود نسبت به تهیه گزارش تخصصی اقدام مینماید .
محدوده کاربرد و موارد رایج استفاده
این صلاحیت به طور خاص برای ارزیابی خسارت ناشی از نواقص خدماتی اقامتگاهها و مهمانپذیرها به کار میرود؛ شامل ناهماهنگی شرایط محل اقامت با استانداردهای بهداشتی، امکانات رفاهی، ایمنی و کیفیت خدمات اعلامشده به مسافران. کاربرد اصلی در:
دعاوی مسافران علیه مهمانپذیرها برای عدم تأمین تسهیلات متعهدشده؛
پروندههای حقوقی یا کیفری که موضوع آن قصور در ارائه تسهیلات مطابق استاندارد است؛
هیئتهای حل اختلاف گردشگری که نیاز به ارزیابی خسارت دارند و گزارش کارشناسی رسمی دادگستری مورد استناد قرار میگیرد .
مسئولیتها و ابزارهای کارشناسی رسمی دادگستری
مسئولیت اصلی داخل این صلاحیت عبارت است از:
بازدید حضوری و ارزیابی واقعی خدمات و امکانات اقامتگاه؛
تطبیق وضعیت موجود با معیارها و دستورالعمل استاندارد تسهیلات مسافر توسط مراجع رسمی؛
استخراج فهرست خسارتها و تعیین مقدار مالی قابل مطالبه از خسارت؛
ارائه گزارش کارشناسی رسمی دادگستری مستند به شواهد، مدارک قانونی و معیارهای مرتبط.
ابزارهای مورد استفاده شامل چکلیستهای استاندارد، بررسی اسناد قرارداد اقامت، گواهیهای بهداشتی یا ایمنی، و در صورت لزوم اندازهگیریهای فنی محیطی یا تجهیزاتی هستند تا بتوان گزارش کارشناسی را مستدل و قابل استناد نمود.
ارزش کاربردی در سیستم قضایی و حقوقی
ارائه گزارش از سوی کارشناس رسمی دادگستری با این صلاحیت در فرایندهای قضایی یا شوراهای حل اختلاف گردشگری قابلیت اجرا دارد. در بسیاری از پروندهها، اگر مؤسسه اقامتی به پرداخت خسارت اقدام نکند، حق اجرا از محل ضمانتنامههای اجرایی (مثلاً در آژانسها یا پذیرندگان خدمات) تأمین و توسط شورای حل اختلاف گردشگری عملی میشود .
همچنین نقش این گزارش در احقاق حقوق مسافران بسیار کلیدی است، زیرا:
حکم قضایی مستند به نظریه کارشناس رسمی دادگستری لازمالاجراست؛
میزان خسارت بهدرستی تعیینشده و متخلف الزام به جبران میگردد؛
ارائه گزارش تخصصی، شواهد معتبر ارائه میکند که مانع تصمیمات سلیقهای یا غیرمنصفانه قاضی میشود .
نمونه کاربرد واقعی
در مواردی که مسافر ادعا کند اصل یا بخشی از تسهیلات تعهدشده مانند بهداشت، وضعیت اسکان، تجهیزات رفاهی محیط اقامتگاه مطابق وعدههای اعلامشده نبوده یا خطرآفرین بوده، کارشناس رسمی دادگستری رشته ایرانگردی و جهانگردی با حضور در محل، مشاهدات عینی و تطبیق با دستورالعملهای مرتبط، گزارش خسارتی را تنظیم میکند که ملاک رای نهایی قاضی یا مرجع حل اختلاف قرار میگیرد.