شناخت کیفیت چاپ سیلک اسکرین و چاپهای دیگر:
صلاحیت کارشناسی رسمی دادگستری در حوزه چاپ و چاپخانه بهعنوان یک ظرفیت تخصصی در گروه هشت (فنون هنری) شناخته میشود و به بررسی و ارزیابی فنی، حقوقی و اقتصادی مسائل مرتبط با فرآیند چاپ اعم از تکنولوژی، کیفیت، هزینه و اختلافات قانونی میپردازد.
۱. وظیفه و نقش حقوقی
کارشناس رسمی دادگستری رشته چاپ و چاپخانه در پروندههای قضائی و غیرقضائی، اعم از اختلاف میان چاپخانه و مشتری، رسانهها، ناشران یا نهادهای دولتی، موظف به بررسی و اعلام نظر تخصصی است. این ارزیابی شامل تشخیص دقیق کیفیت چاپ، تخلف از مفاد قرارداد، خسارات مالی ناشی از چاپ بیکیفیت یا غیرقانونی و بررسی مصادیق جرایم چاپی مانند چاپ بدون مجوز یا سرقت اثر میشود.
۲. قلمرو فعالیت و فرآیندها
این صلاحیت شامل موارد متنوعی به شرح زیر است:
ارزیابی کیفیت چاپ: شامل مطالعه نوع چاپ (دیجیتال، افست، سیلک اسکرین، هلیوگراور، لترپرس و…)، مواد مصرفی، تنظیم رنگ و کنترل کیفیت خروجی مطابق قرارداد .
بررسی ابزار و تجهیزات: شناخت انواع فیلم، زینک، کلیشه، ماشینآلات چاپ، دستگاه رول، شیت و چاپگرهای تخصصی .
تعیین ارزش اقتصادی چاپ: محاسبه قیمت واقعی خدمات چاپ شامل هزینه مواد اولیه، دستمزد چاپخانه و ارزیابی خسارت در صورت نقض قرارداد .
۳. ابزارها و روشهای کارشناسی
کارشناس رسمی دادگستری چاپ و چاپخانه با بهرهگیری از ابزارهای تخصصی شامل دستگاههای اندازهگیری چگالی رنگ، دستگاه ارزیابی وضوح چاپ، تجهیزات بررسی مواد مصرفی و اندازهگیری تیراژ، گزارشهای تخصصی فنی تهیه مینماید. این گزارشها در مقام دفاع در مراجع قضائی یا حلوفصل اختلافات قراردادی، نقش تعیینکنندهای ایفا میکنند.
۴. کاربردها در نظام قضایی و اداری
صلاحیت کارشناسی رسمی دادگستری چاپ و چاپخانه در موارد زیر کاربرد دارد:
پروندههای کیفری و مدنی: تعیین میزان خسارت ناشی از چاپ غیرمجاز، کیفیت نامطلوب یا نقض مفاد قرارداد .
داوری تخصصی قراردادی: حل اختلاف میان ناشران، چاپخانهها، رسانهها و نهادهای سفارشدهنده در خصوص کیفیت، قیمت، تحویل و فسخ قرارداد .
ارزیابی بازار چاپ و تجهیزات: تشخیص ارزش ماشینآلات چاپخانهای (مانند رول، شیت، کلیشهسازی، سلفونکشی، یووی و…) برای ارائه در قراردادها یا مناقصات .
مراجع رسمی و نظارتی: تهیه گزارش در مورد مطابقت چاپخانهها با مقررات نشر، استانداردهای فنی و الزامات قانونی چاپ آثار فرهنگی، تبلیغاتی و آموزشی .
۵. ارزش و جایگاه در نظام قضایی ایران
وجود این صلاحیت باعث افزایش دقت و سرعت تصمیمگیری در پروندهها میشود و از تضییع حقوق اشخاص و پراکندگی نظر کارشناسی غیررسمی جلوگیری مینماید. نقش آن در تعیین خسارتهای اقتصادی، حمایت از مالکیت معنوی، تضمین کیفیت چاپ و ایجاد امنیت حقوقی برای فعالان صنعت چاپ پررنگ است .