رسیدگی و ارزیابی مواردی از قبیل دانش فنی و تخصص های ویژه و سایر:
صلاحیت «برق، الکترونیک و مخابرات» یکی از تخصصهای کلیدی در میان گروه «کارشناسی رسمی دادگستری» زیرمجموعه صنایع و فنون است. این رشته در مقام مرجع رسمی، در مراجع قضایی، ادارات دولتی، دستگاههای پیمانکاری، بیمه، بانک و مناقصات به عنوان مرجع ذیصلاح در ارزیابی فنی و تعیین خسارات، اجور، حقالامتیاز، اختلافات فنی و دیگر موارد تخصصی فعالیت میکند .
دامنه وظایف و کارکردها
۱. ارزیابی و تعیین خسارت تأسیسات برقی
شامل تحلیل و برآورد خسارت تجهیزات برق قدرت نظیر ترانسفورماتورها، تابلوها، خطوط انتقال، پستهای فشار قوی و متوسط .
۲. ارزیابی خسارت تجهیزات الکترونیکی و کنترل صنعتی
شامل بررسی مدارها، ابزار دقیق، PLCها، سیستمهای کنترل، اتوماسیون و مدارات الکترونیکی صنعتی .
۳. ارزیابی سیستمهای حفاظتی و امنیتی
بررسی و تعیین خسارت تجهیزات حساس شامل دوربینهای مداربسته، دزدگیرها، سیستمهای اعلام و اطفای حریق و کنترل تردد .
4. ارزیابی سیستمها و شبکههای مخابراتی
ارزیابی فنی سیستمهای کابلی، بیسیم، رادیویی، ماهوارهها، رادار و تجهیزات ICT مرتبط .
۵. تعیین اجاره بها، اجرتالمثل و حقالامتیاز
در چارچوب شرایط مناقصات، قراردادها و توافقنامههای تخصصی مرتبط با موضوعات رشته .
۶. رسیدگی به اختلافات تخصصی فیمابین کارفرما، پیمانکار و مشاور
بهویژه در پروژههایی که مشارکت چندین ذینفع دارای اثر فنی و مالی قابل ملاحظه است .
ابزارها و روشهای تخصصی مورد استفاده
بازرسی فنی میدانی: بررسی وضعیت بازمانده تأسیسات، سیمکشی، کابلکشی، تابلوها، پستها و تجهیزات بازرسیشده با ابزار سنجش ولتاژ، جریان و عیبیاب دیجیتال .
روشهای اندازهگیری و آزمون غیرمخرب: شامل تستهای جریان گردابی، تشدید صوتی و سایر آزمونهای استاندارد برای بررسی سلامت اجزای الکترونیکی و برق صنعتی .
تحلیل مستندات قراردادی، فنی و اقتصادی: استفاده از فهرست بها، فهارس عمومی پیمان، صورتوضعیت و اسناد مناقصه جهت تعیین حقالامتیاز، اجرتالمثل یا خسارت قانونی .
تهیه گزارش رسمی مطابق رویه قضایی: تدوین گزارشهای دقیق، مستند، دارای مستندات عکس، نقشه و تشریح فنی؛ برای ارائه به مراجع قضایی، بیمه، بانک و شورای حل اختلاف یا دیوان داوری اداری.
کاربردهای روزمره در نظام قضایی و اجرایی
در دعاوی حقوقی و کیفری مرتبط با خسارات صنعتی و شبکههای برق/malfunctions، گزارش رسمی منبع استناد قضایی برای تعیین خسارت مالی جهت حکم یا رأی نهایی.
در مناقصهها و قراردادهای دولتی یا خصوصی، ارزیاب رسمی برای تعیین حقالامتیاز، اجرتالمثل و خسارت احتمالی در تنگناهای قراردادی فیمابین بهکار گرفته میشود.
در موارد ادعای خسارت از نهادهای بیمه ناشی از حوادثی مانند آتشسوزی یا سرقت در تجهیزات حفاظتی، گزارش کارشناس رسمی دادگستری بهعنوان مرجع قابل اتکا است.
در رسیدگیهای بانکی یا اداری برای ارزیابی تجهیزات برقی/مخابراتی کارخانهها یا تأسیسات جهت تضمین یا تعیین وثیقه مورد قبول بانک، جایگاه قانونی مشخص دارد.
در پروندههای اختلاف پیمانکاران و مشاوران یا ادعای نقص فنی و عملیاتی در محصولات طبق شرایط قراردادها، گزارش رسمی موارد را بررسی میکند.
ارزش و اهمیت تخصصی
ضمانت قانونی: کلیه اقدامات و گزارشهای کارشناسی رسمی دادگستری در صورت تأیید توسط مراجع قضایی، ارزش ادلهای دارند و در پروندههای قضایی لازمالاجرا هستند.
تخصص فنی و دقت بالا: تکیه بر تحلیلهای فنی با استفاده از ابزار استاندارد، اندازهگیری دقیق و روشهای علمی مانع بروز خطا در تشخیص فنی میشود.
استقلال و بیطرفی: کارشناسی رسمی دادگستری بهعنوان مرجعی بیطرف عمل میکند و گزارشهای آن مخدوش به منافع هیچ یک از طرفین نیست.
پوشش گسترده: از سطوح خانگی، صنعتی و تجاری تا حفاظت، انتقال برق و مخابرات، امکان اظهار نظر، گزارش و تعیین خسارت وجود دارد.
جمعبندی
صلاحیت «برق، الکترونیک و مخابرات» در چارچوب کارشناسی رسمی دادگستری نقش محوری در مراجع قضایی، اداری و قراردادی ایران ایفا میکند. این صلاحیت، با تکیه بر ابزار و روشهای فنی و حقوقی معتبر، زمینه شفافسازی فنی و حل اختلاف را در پروندههای مرتبط با تأسیسات و تجهیزات برقی و مخابراتی فراهم میآورد. چنین نقشی موجب ارتقای عدالت، اعتماد عمومی و امنیت فنی در فضای ساختوساز، صنعت، انرژی، بیمه و فناوری اطلاعات کشور میشود.