رسیدگی به موارد اختلاف بین مشتری و چاپخانه:
صلاحیت کارشناسی رسمی دادگستری چاپ و چاپخانه یکی از رشتههای گروه فنون هنری است که بهصورت اختصاصی به بررسی فنی، مالی و حقوقی در فرآیندهای چاپ میپردازد.
این کارشناسان رسمی دادگستری مأمور بررسی اختلافات بین مشتریان (نویسندگان، صاحبان امتیاز جراید یا سفارشدهندگان چاپ) و چاپخانهها بوده و مطابق قانون، در مراحل قضایی یا غیرقضایی مأمور خدمترسانی رسمی میشوند .
حوزه عملکرد و اختیارات قانونی
کارشناسی رسمی دادگستری چاپ و چاپخانه مجاز به اظهار نظر و تهیه گزارش رسمی در موارد زیر است:
تعیین ارزش مالی و ارزیابی کیفیت چاپ انواع فرآوردهها مانند شیت، رول، افست، دیجیتال، سیلک اسکرین، لترپرس و هلیوگراور ؛
تشخیص انواع فیلمها، زینکها و محصولات جانبی چاپ و بیان کیفیت و قیمت آنها ؛
تهیه گزارش فنی در خصوص کیفیت چاپ، مطابقت با قرارداد یا مشخصات فنی مورد توافق ؛
رسیدگی به اختلافات قراردادی بین چاپخانه و مشتریان از لحاظ کیفیت، کمیت، تأخیر در اجرا، تغییر قیمت فایلها یا تیراژ چاپ تعیینشده؛
محاسبه خسارت ناشی از چاپ غیرقانونی کتاب، آثار فاقد مجوز یا استفاده از محتوای دارای حقوق مادی و معنوی ؛
بررسی مصادیق جرائم در حوزه چاپخانه (مانند چاپ بدون مجوز یا نقض قوانین نشر و مطبوعات) ؛
اظهار نظر رسمی در مورد صلاحیت مواد اولیه چاپ، تجهیزات، تعرفهها و هزینههای تأسیس چاپخانه جهت امور اداری و قضایی .
ابزار و روشهای کارشناسی
کارشناسان رسمی دادگستری در این صلاحیت از ابزار و روشهای متعددی بهرهمند هستند که مهمترین آنها عبارتند از:
استفاده از معیارها و استانداردهای صنعتی چاپ (رنگ، تراکم جوهر، وضوح تصاویر، کیفیت کاغذ و سلفون ؛
بررسی دستگاههای چاپ متداول (افست، دیجیتال، هلیوگراور و دستگاههای خاص چاپ روی ظروف، پارچه، پلاستیک و غیره) ؛
تحلیل قراردادهای چاپ (با تأکید بر مواد مربوط به قیمت، اصلاحات، تعرفه، ضمانت کیفیت و شرایط ؛
مستندسازی میدانی از نمونههای چاپ شده، نمونه برداری و تحلیل آزمایشگاهی در موارد لازم؛
ارجاع به تعرفههای صنفی چاپخانه (اتحادیه یا ضوابط قوه قضائیه) برای ارزیابی منصفانه هزینههای چاپ.
نمونههای کاربردی صلاحیت
در شکایت یک روزنامه از چاپخانه بهدلیل افزایش ناگهانی قیمت کاغذ یا جوهر و عدم توجه به مقررات موجود، کارشناس رسمی دادگستری چاپ و چاپخانه قرارداد، تعرفههای اتحادیه و تغییرات قیمتی را تحلیل کرده و نحوه تعدیل قیمت را گزارش میدهد .
در اختلاف مشتری با چاپخانه به دلیل چاپ بیکیفیت یا خروج مشخصات رنگی، کارشناسی رسمی دادگستری چاپ و چاپخانه با بررسی نمونه چاپشده و مستندسازی، میزان خسارت ناشی از عدم کیفیت را تعیین میکند .
در پرونده انتشار غیرمجاز یک کتاب، کارشناس رسمی دادگستری چاپ و چاپخانه با بررسی نسخهها و مطابقت آنها با آثار دارای حق مؤلف، خسارت حقوق مادی و معنوی را تعیین میکند .
ارزش حقوقی و کاربرد در نظام قضایی و نظارتی
گزارشهای کارشناسی رسمی دادگستری چاپ و چاپخانه بهعنوان مستند قابل استناد در دادگاههای عمومی و کیفری، داوریهای تجاری و اختلافات اداری معتبر بوده و پایه محک لاتتعهدات و محاسبات خسارت قرار میگیرند. بهعلاوه، این گزارشها تأثیر موثری در تصمیمگیری دستگاههای نظارتی، سازمانهای حمایتی مثل بیمه یا نهادهای صنفی دارند. تعرفه تعرفشده قوه قضائیه نیز تضمینکننده عدالت در محاسبه حقالزحمه کارشناسی است .
در مجموع، صلاحیت کارشناسی رسمی دادگستری چاپ و چاپخانه، مجموعهای از وظایف فنی، مالی، قراردادی و حقوقی را شامل میشود که با بهرهگیری از مهارتهای تخصصی، ابزار دقیق و ضوابط قانونی، نقش محوری در حل و فصل اختلافات مرتبط با فرآیندهای چاپ ایفا میکند. این کارشناسان با تهیه گزارشهای رسمی و مستند، ضامن اجرای حقوق مراجع قضایی و بخش خصوصی در حوزه چاپ هستند.