دامپروری شامل گوسفنداری، گاوداری، مرغداری و شیلات و امور تغذیه آنها و ارزیابی تاسیسات واحد مربوطه:
صلاحیت کارشناسی رسمی دادگستری دامپروری و دامپزشکی، به فردی اطلاق میشود که در چارچوب قانونی، بهعنوان کارشناس رسمی دادگستری منصوب شده و دارای توانایی تخصصی در بررسی، ارزیابی، نظارت و تعیین خسارت در حوزه دامپروری (شامل گوسفندداری، گاوداری، مرغداری و شیلات) و امور مربوط به تغذیه، بهداشت و تجهیزات نگهداری آنها است .
حوزه عملکرد و موارد کاربرد
ارزیابی تأسیسات و تجهیزات دامپروری: شامل بررسی وضعیت واحدهای دامپروری، مرغداریها و شیلات با هدف تعیین خسارت ناشی از حوادث طبیعی، آتشسوزی، نقص انتظامات، یا نگهداری نادرست .
بررسی سلامت دام و طیور: تشخیص بیماریها، تعیین خسارت ناشی از شیوع اپیدمی و تأثیر مصرف دارو یا واکسن بر دامها و فرآوردههای دامی .
کارشناسی خوراک دام و طیور: ارزیابی کیفیت خوراک، کنسانتره، مکملهای مصرفی برای اطمینان از سلامت و تأثیر تغذیه در بازدهی تولید .
برآورد خسارت محصولات و فرآوردههای دامی: مانند گوشت، پشم، شیر، پوست و چرم که بهسبب فساد، ضایعات، حوادث یا حملونقل غیرصحیح آسیب دیدهاند .
تعیین اجرتالمثل محل نگهداری غیرصنعتی دام و طیور: در شرایطی که گردش کار دامداری با چالش حقوقی مواجه است، کارشناسی رسمی دادگستری به تشخیص اجرت یا کمک هزینه پرداختی میپردازد .
رسیدگی به اختلافات میان پیمانکاران، مشاوران و کارفرمایان: بهویژه در پروژههای دامپروری و مرغداری که مستلزم نظر تخصصی در قرارداد یا خسارت است .
وظایف حقوقی و قضایی
کارشناس رسمی دادگستری دامپروری و دامپزشکی بنا بر ارجاع قاضی یا دادگاه، موظف است:
بهصورت مستند و دقیق در محل تعیینشده حاضر شود، دادهها و نمونهها را جمعآوری و مستند نماید .
گزارش تخصصی با تحلیل فنی تهیه کند که شامل نتایج، روششناسی و میزان عددی خسارت یا نقص است.
ارائه شواهد و توضیح شفاهی یا کتبی در جلسات قضایی و پاسخگویی به پرسشهای قضات یا طرفین دعوا.
نگهداری سوابق و نسخه گزارشها تا پنج سال پس از تسلیم، وفق ماده ۲۶۲ قانون آیین دادرسی مدنی .
در صورت عدم امکان ارائه نظر به دلایل تخصصی یا موجه، قاضی را مطلع کرده و از ادامه کارشناسی خودداری کند .
ابزارها و روشها
کارشناس رسمی دادگستری دامپروری و دامپزشکی موارد زیر را بهکار میگیرد:
بازدید میدانی از واحدها: بررسی ساختار تأسیسات، وضعیت بهداشتی و نگهداری دامها و مستندسازی آنها.
آزمونهای فنی-بهداشتی: شامل نمونهگیری خوراک، داروها، فرآوردههای دام و تعیین عوارض یا آلودگیها.
تحلیل دادههای اقتصادی: تخمین واقعی خسارات، قیمت بازار محصولات دامی، و تعیین اجرتالمثل.
مطابقت با دستورالعملها: بررسی انطباق واحدها و محصولات با استانداردهای بهداشتی، کشاورزی، دامپروری و آییننامههای دولت یا بیمهها.
جایگاه تخصصی و ارزش عملکرد
پاسخگو در نظام قضایی: رأی دادگاه بر پایه حقایق عنوانشده در گزارشهای کارشناسی رسمی دادگستری، شفاف، قابل دفاع و مستند است .
حمایت از حقوق مالی و بهداشتی جامعه: بررسی دقیق سلامت خوراک دامداران و در نتیجه ارتقاء کیفیت محصولات زنجیره غذایی.
حل اختلاف در قراردادها: امکان اجرای دقیق قرارداد پیمانکاری در پروژههای صنعتی دامپروری با نظارت تخصصی قضایی.
پشتیبانی از رویکرد علمی در تشخیص خسارت: با فراهمسازی ابزارهای سنجش عددی برای خسارات به دام و تاسیسات، از طرفین و قاضی حمایت تخصصی ارائه میدهد.
در مجموع، کارشناس رسمی دادگستری دامپروری و دامپزشکی نقش حیاتی و چندبعدی در پیوند میان تخصص دامپروری/دامپزشکی و سازوکار قضایی ایفا میکند. از ارزیابی تأسیسات و خوراک تا تشخیص بیماری و تخمین خسارات، این کارشناسان با ابزارهای فنی و روشهای قضایی، نقشی محوری در تحقق عدالت، بهداشت عمومی و سلامت اقتصادی در بخش دام کشور دارند.