تعیین و ارزیابی خسارت وارده به کارخانجات مواد غذایی:
صلاحیت “تعیین و ارزیابی خسارت وارده به کارخانجات مواد غذایی” یکی از تخصصهای کلیدی در حوزه کارشناسی رسمی دادگستری در رشته “مواد غذایی و مسمومیتهای ناشی از آن” محسوب میشود. این صلاحیت در جدول صلاحیتهای مرکز کارشناسان قوه قضاییه بهعنوان یکی از وظایف تخصصی کارشناسان این رشته درج شده است.
اهمیت و ضرورت ارزیابی خسارت در صنایع غذایی
کارخانجات مواد غذایی بهعنوان بخش حیاتی زنجیره تأمین غذا، در معرض انواع خطرات و خسارات قرار دارند که میتواند از عوامل داخلی نظیر خرابی تجهیزات و فرآیندهای تولیدی تا عوامل خارجی مانند حوادث طبیعی، آتشسوزی، سیل و بلایای غیرمترقبه متغیر باشد. ارزیابی دقیق این خسارات برای تعیین میزان زیان، برنامهریزی برای جبران خسارت، بهبود فرآیندها و پیشگیری از تکرار حوادث مشابه ضروری است.
حوزههای اصلی ارزیابی خسارت
خسارات فنی و تجهیزاتی: شامل بررسی و ارزیابی خرابیها، استهلاک، و آسیبهای وارده به ماشینآلات و تجهیزات تولیدی است. این ارزیابیها میتواند به تعیین هزینههای تعمیر، تعویض یا بهروزرسانی تجهیزات کمک کند.
خسارات ناشی از کاهش تولید: بررسی تأثیر خرابیها یا توقفهای تولید بر میزان تولید و درآمد کارخانه، و محاسبه هزینههای ناشی از کاهش تولید و بهرهوری.
خسارات ناشی از حوادث غیرمترقبه: ارزیابی خسارات وارده به تأسیسات و تجهیزات در اثر حوادثی مانند آتشسوزی، سیل، زلزله و سایر بلایای طبیعی یا انسانی.
خسارات زیستمحیطی و بهداشتی: بررسی و ارزیابی خسارات ناشی از آلودگیهای زیستمحیطی، نشت مواد شیمیایی، و سایر عوامل که میتواند بر سلامت عمومی و محیط زیست تأثیرگذار باشد.
استانداردها و روشهای ارزیابی
برای ارزیابی دقیق و علمی خسارات، کارشناسان از استانداردها و روشهای بینالمللی و ملی استفاده میکنند:
استاندارد ISO 22000: سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی که به شناسایی و کنترل خطرات ایمنی غذا در زنجیره تأمین کمک میکند.
استاندارد HACCP: سیستم تجزیه و تحلیل خطر و نقاط کنترل بحرانی که برای شناسایی و کنترل خطرات بهداشتی در فرآیندهای تولید مواد غذایی استفاده میشود.
روشهای ارزیابی ریسک: مانند FMEA و BWM که برای شناسایی، تحلیل و اولویتبندی خطرات در فرآیندهای تولیدی بهکار میروند.
کارشناسان رسمی دادگستری در این حوزه با بهرهگیری از دانش تخصصی و تجربه عملی، به ارزیابی دقیق خسارات وارده به کارخانجات مواد غذایی میپردازند. وظایف آنها شامل:
بازدید میدانی از محل حادثه و جمعآوری مستندات.
تحلیل و ارزیابی خسارات فنی، مالی و زیستمحیطی.
ارائه گزارشهای تخصصی برای مراجع قضایی، بیمهها و مدیران صنعتی.
ارائه پیشنهادات برای پیشگیری از حوادث مشابه در آینده.
نتیجهگیری
صلاحیت “تعیین و ارزیابی خسارت وارده به کارخانجات مواد غذایی” نقش حیاتی در حفظ سلامت عمومی، پایداری صنایع غذایی و حمایت از حقوق ذینفعان ایفا میکند. با توجه به پیچیدگیها و حساسیتهای موجود در این حوزه، بهرهگیری از کارشناسان متخصص و آگاه به استانداردها و روشهای نوین ارزیابی، برای دستیابی به نتایج دقیق و قابل اعتماد ضروری است.