تشخیص و رسیدگی صحت جریان تأسیس شرکتها و مؤسسات غیرتجاری و امور مربوط به سهام (و سهم الشرکه):
صلاحیت کارشناسی رسمی دادگستری ثبت شرکتها، علائم تجاری و اختراعات در گروه خدمات اداری و عمومی جای میگیرد و بهعنوان مرجع رسمی در چارچوب قوه قضائیه شناخته میشود . این صلاحیت به کارشناسان رسمی دادگستری اجازه میدهد تا در خصوص مراحل قانونی تأسیس شرکتها و مؤسسات غیرتجاری، بررسی اسناد مرتبط با سهام و سهمالشرکه، تصمیمات هیئتمدیره و مجامع عمومی، و صحت ثبت علائم تجاری و اختراعات اظهار نظر رسمی کنند .
وظایف اصلی در زمینه تأسیس و سهام شرکتها
کارشناسان رسمی دادگستری دارای این صلاحیت بهطور خاص مسئولیتهای زیر را بر عهده دارند:
بررسی صحت جریان تأسیس شرکتها و مؤسسات غیرتجاری
ـ تطبیق مراحل قانونی تشکیل شرکت (انواع شخصیتهای حقوقی مانند سهامی خاص، مسئولیت محدود، شرکتهای تعاونی و مؤسسات غیرتجاری) با الزامات قانونی و مصوبات هیئت مؤسس .
ـ تحلیل اسناد تأسیس، گزارش مؤسسان و تعیین تعهدات و پرداخت نقدی یا غیرنقدی سرمایه اولیه؛ تهیه گزارش رسمی مبنی بر صحت یا ایراد در روند بهکار گرفتهشده .
رسیدگی به امور مرتبط با سهام و سهمالشرکه
ـ ارزیابی حقوقی و محاسباتی سهم هر سهامدار یا شریک، بررسی صورتجلسات مربوط به انتقال، افزایش یا کاهش سرمایه، و تنظیم گزارش رسمی جهت ارائه به مرجع قضایی یا ثبتی .
ارزیابی صحت جلسات مؤسس و هیئتمدیره
ـ بررسی رسمی ساختار قانونی جلسات، اعلام رسمیت، رعایت تشریفات دعوت و تصمیمگیری مدیران؛ کنترل انطباق موضوعات جلسه با قانون تجارت و اساسنامه شرکت .
کنترل دقیق جلسات مجامع عمومی
ـ تحلیل صحت برگزاری مجامع عمومی اعم از موسس، سالانه یا فوقالعاده؛ شامل مستندسازی آراء، تصمیمات تعدیل سرمایه، انحلال و تصفیه، و تطبیق مدارک مرتبط .
ابزار و روشهای کاربردی کارشناسی
برای انجام دقیق و رسمی وظایف مذکور، کارشناسان رسمی دادگستری از روشها و ابزار مشخصی استفاده میکنند:
مطالعه و تحلیل مستندات ثبتی: بررسی صورتجلسات مؤسسین، هیئتمدیره، مجامع عمومی، اساسنامه، آگهیهای رسمی و اسناد مالی مربوط به سرمایه اولیه و غیرنقدی .
مقایسه مستمر با مقررات جاری: تطبیق مراحل اجرایی با قانون تجارت، لایحه قانونی اصلاحی معاملات تجاری بودجه سرمایه، آییننامههای مربوط به ثبت و اسناد مالکیت صنعتی .
تنظیم گزارش رسمی و مستند: ارائه نظر کتبی مستدل درباره صحت یا اشکالات موجود جهت استفاده در دادگاهها، مراجع اداری یا سازمان ثبت شرکتها .
ارائه نظریه تخصصی: تحلیل رسمی درباره مشروعیت روند تشکیل و مدیریت شرکت، وضعیت سهام، و تضمین حقوق شرکا.
کاربرد و ضرورت در نظام حقوقی ایران
وجود چنین صلاحیتی نقش بسیار مهمی در فرآیندهای قضایی، ثبتی و اداری ایفا میکند:
در مراجع قضائی: گزارش رسمی کارشناسی جهت رفع شبهات و تأیید صحت مراحل ثبت و تصمیمات شرکتها، که موجب تسهیل در صدور حکم نهایی میشود.
در اداره ثبت شرکتها و مؤسسات غیرتجاری: بهعنوان مرجع رسمی جهت بررسی انطباق پروندهها با مقررات و ضوابط قانونی.
در بانکها و بیمهها: بهکارگیری در تعیین وثایق، ضمانتهای مبتنی بر سهام و سهمالشرکه، و ارزیابی سرمایه غیرنقدی شرکتها.
در بازار سرمایه و خصوصیسازی: گزارش کارشناسی رسمی مبانی لازم برای افزایش سرمایه، پذیرهنویسی سهام، تأیید ارزش سهام بخش خصوصی یا دولتی .
اهمیت حقوقی و ارزش افزوده
اعتبار قضائی و ثبتی رسمی: گزارشات تهیهشده توسط کارشناسان رسمی دادگستری دارای اعتبار قانونی بالا و قابل استناد در مراجع مختلف هستند.
جلوگیری از تخلف و تقلب: بررسی دقیق مراحل ثبت و تصمیمات، باعث ارتقای امنیت حقوقی، کاهش ریسکهای حقوقی و اقتصادی شرکتها میشود.
حمایت از حقوق سهامداران و مؤسسان: با تحلیل حقوقی روند تأسیس و تقسیم سهام، از تضییع احتمالی حقوق جلوگیری میشود.
تسریع در فرایندهای تصمیمگیری قانونی: گزارش شفاف کارشناسی، روند رسیدگی اداری و قضایی را تسریع میکند و مراجع را در تصمیمگیری راهنمایی مینماید.
بهطور خلاصه، صلاحیت کارشناسی رسمی دادگستری ثبت شرکتها، علائم تجاری و اختراعات با تمرکز بر مراحل تأسیس شرکتها و بررسی دقیق سهام و سهمالشرکه، پایهای حقوقی، قانونی و رسمی برای تضمین مشروعیت فرایندهای ثبت و اداره شرکتها در نظام قضایی و اداری ایران ایجاد نموده که نقشی کلیدی در تامین امنیت حقوقی و شفافیت اقتصادی ایفا میکند.