تشخیص بیماریهای دامی و تعیین میزان خسارت وارده ناشی از مصرف داروهای دامپزشکی:
مقدمه و شرح کلی صلاحیت
صلاحیت تشخیص بیماریهای دامی و تعیین میزان خسارت وارده ناشی از مصرف داروهای دامپزشکی در چارچوب عملکرد کارشناسی رسمی دادگستری در حوزه دامپروری و دامپزشکی تعریف میشود. این صلاحیت قانونی، به کارشناسان رسمی دادگستری اجازه میدهد تا در پروندههای قضایی، قراردادی، بیمهای یا اداری دعوت شوند و با تکیه بر دانش فنی و رویههای استاندارد، بیماریهای دام را تشخیص دهند و ارزیابی دقیق خسارت اقتصادی ناشی از داروهای نامناسب، غیرمجاز یا استفاده نادرست از آنها را انجام دهند .
وظایف و عرصههای کاربردی
تشخیص بیماریهای دامی: با بازدید از محل نگهداری دام، بررسی علائم بالینی، نمونهبرداری و تحلیل نتایج آزمایشگاهی، کارشناسی رسمی دادگستری نسبت به تشخیص دقیق بیماری یا مسمومیت ناشی از دارو اقدام میکند .
تعیین میزان خسارت: کارشناسی رسمی دادگستری براساس تأثیر دارو بر سلامت دام (مانند کاهش تولید، ناتوانی یا مرگ)، و همچنین ضررهای مرتبط با ارزش فروش، تولید محصولات دامی یا هزینههای درمانی، خسارت اقتصادی دقیق را برآورد میکند .
ارسال گزارش به مراجع قضایی یا بیمهای: گزارشهای کارشناسی رسمی دادگستری در قالب مستندات رسمی، شامل شرح اقدامات فنی، معیارهای ارزیابی خسارت و نتیجه نهایی به دادگاه، بیمه یا سایر نهادهای اداری تحویل میشود .
حضور در جلسات دادگاه یا جلسات داوری: در موارد لزوم، کارشناسی رسمی دادگستری در محل جلسه قانونی جهت ارائه توضیحات شفاهی یا دفاع از نظرات کارشناسی حاضر میگردد .
ارزیابی رابطه علت و معلولی: از ارزیابی نحوه مصرف دارو، شرایط نگهداری دام، توصیههای دامپزشکی تا رابطه مستقیم با بروز بیماری و خسارت، کارشناسی رسمی دادگستری ارتباط دقیقی میان مصرف دارو و پیامد آن برقرار میکند .
ابزارها و روشهای بهکاررفته
بازدید میدانی و نمونهگیری: بررسی محل نگهداری دام از جهت بهداشت، دما، تغذیه و شرایط دارویی.
تحلیل آزمایشگاهی: شامل تشخیص پاتوژنها، ارزیابی سطح دارو یا متابولیتها در بافت، نمونههای خون یا شیر.
محاسبات اقتصادی و مالی: تعیین ارزش اقتصادی دام و محصولات، تخمین هزینههای درمان یا درمان جایگزین، و برآورد خسارت مالی ناشی از داروهای نامطلوب .
مقایسه با استانداردهای قانونی: استفاده از ضوابط و دستورالعملهای دامپزشکی کشور و مقررات بیمهای یا قراردادی جهت استناد رسمی در گزارش.
نمونههای کاربردی و اهمیت عملی
در پروندههایی که بین دامدار و شرکت دارویی یا دامپزشک بر سر اثرات سوء مصرف دارو در محاکم مطرح میشود، کارشناسی رسمی دادگستری ورود کرده و نقش قاطع در اثبات یا ابطال ادعا دارد.
در اختلاف بیمهای بین واحد تولید دام و بیمهگر، کارشناسی رسمی دادگستری دلیل قطعی خسارت پرداخت نشده یا مبلغ ناکافی را شرح داده و گزارش رسمی جهت حل اختلاف ارائه میدهد .
در معاملات یا قراردادهای دولتی با دامداریها یا مراکز پرورش دام، در صورتی که استفاده نادرست دارو باعث کاهش بهرهوری یا خسارت شده باشد، گزارش کارشناسی رسمی دادگستری علاوه بر مسائل حقوقی، برای طرفین حکمیت مالی ارائه میدهد.
ارزش و جایگاه قانونی
نتیجه نظر کارشناسی رسمی دادگستری در صدور حکم دادگاه یا حل اختلافات بیمهای مبنای نهایی است و توسط قضات، بیمهگران یا مدیران اجرایی بهعنوان سند رسمی پذیرفته میشود .
کلیه اقدامات توسط کارشناسی رسمی دادگستری در چارچوب ضوابط کانون کارشناسان رسمی دادگستری انجام میشود و تهیه گزارش، حفظ نسخه رسمی و حضور در جلسات بهصورت قانونی ضرورت دارد .
این صلاحیت تخصصی با ترکیب دانش دامپزشکی، معیارهای حقوقی و محاسبات مالی، ضمن رفع ابهامات فنی، از حقوق دامدار، مصرفکننده و جامعه حمایت کرده و به افزایش شفافیت و تضمین عدالت در نظام قضایی و اداری ایران کمک مینماید.
جمعبندی
صلاحیت تشخیص بیماریهای دامی و تعیین میزان خسارت وارده ناشی از مصرف داروهای دامپزشکی توسط کارشناسی رسمی دادگستری در حوزه دامپروری و دامپزشکی کاربردی و حائز اهمیت است. این صلاحیت با ارائه تشخیصهای تخصصی و گزارشهای اقتصادی مبسوط، زمینهساز تصمیمگیریهای منصفانه، حل اختلافات و تأمین حقوق قانونی دامداران، بیمهها و مراجع قضایی در چارچوب نظام رسمی کارشناسی کشور است.