بررسی و اعلام نظر در مورد محاسبات گمرکی و هزینه های گمرکی:
وظایف حقوقی و قضایی
کارشناس رسمی دادگستری امور گمرکی بهصورت رسمی در پروندههایی مرتبط با نظام گمرکی ایرانی حضور دارد. وظایف این صلاحیت شامل بررسی و اعلام نظر دقیق درباره:
اسناد گمرکی و بازرگانی
ارزشگذاری کالاها بر اساس معیارهای CIF/FOB
محاسبات هزینههای گمرکی، شامل حقوق ورودی، سود بازرگانی، عوارض، مالیات و هزینه انبارداری
بررسی معافیتها و ممنوعیتهای گمرکی کالا
تشخیص قاچاق و تعیین ارزش کالای قاچاق و میزان جریمه آن
شرکت در کمیسیونهای اختلافگمرکی و بررسی اعتراضات بنادر یا صاحبان کالا
حدود صلاحیت و کاربرد رسمی
این صلاحیت از سوی مراجع قضایی، گمرک یا نهادهای اداری مانند بانکها و بیمهگرها به صورت رسمی تقاضا میشود:
در دعاوی حقوقی یا کیفری درباره اختلاف بر سر میزان حقوق ورودی یا تشخیص قاچاق
در ارزیابی رسمی هزینههای گمرکی پس از بررسی اظهارنامه و اسناد مرتبط
در جلسات کمیسیونهای رسیدگی و تجدیدنظر در موارد اختلاف بین گمرک و صاحبان کالا
در ارزیابی خسارت کالاهای آسیبدیده در انبارهای گمرکی و تعیین مسئولیت مالی متصدیان حمل و نگهداری
ابزارها و روشها
برای انجام بررسیها، کارشناسی رسمی دادگستری امور گمرکی از ابزارها و روشهای زیر بهره میبرد:
تحلیل فنی–حقوقی اسناد گمرکی، شامل اظهارنامه، قبض انبار، بارنامه و فاکتور
ارزیابی ارزش کالا با معیار CIF؛ شامل تجزیه قیمت خرید، کرایه و بیمه
تطبیق تعرفه HS بر اساس دستورالعملها و فهرست تعرفه سالانه
استفاده از مقررات ملی و آئیننامههای اجرایی صادرات و واردات
بازدید میدانی از کالا و محموله (برای نمونهبرداری، کنترل و تشخیص انطباق کمی و کیفی کالا)
نمونه کاربردها در حوزه عملی
بررسی میزان حقوق ورودی: محاسبه دقیق درصدهای مختلف (حقوق ورودی، سود بازرگانی، مالیات بر ارزش افزوده، حقبیمه) و ارزش CIF کالاها
تفکیک معافیتها و ممنوعیتها: تعیین شمول کالا تحت معافیتهای قانونی (مانند تولیدکنندگان داخلی یا گروههای خاص) یا ممنوعیتهای ورود
مطالعه پروندههای قاچاق: تشخیص مصادیق قاچاق، تخمین ارزش واقعی کالا و تعیین حجم جریمه
رسیدگی به خسارات: بررسی میزان آسیب کالا در انبارهای گمرکی و تعیین مسئولیت متصدیان خسارتزا
حل اختلاف مالی: درگیری در پروندههایی که گمرک و واردکننده در مورد ارزش گمرکی توافق ندارند و ارائه نظر تخصصی برای حل اختلاف
ارزش کار در نظام اداری و قضایی
تعیین هزینه نهایی واردات/صادرات: نظر رسمی کارشناسی مبنایی برای تصمیم نهایی در پروندههای گمرکی است، که تأثیر مستقیم بر پرداخت مالیات، حقوق و عوارض دارد.
جلوگیری از اشتباهات یا اقدامات نادرست: با ارائه تحلیل فنی دقیق، از تضییع حقوق مادی و معنوی واردکنندگان یا تضییع بیتالمال جلوگیری میشود.
تقویت عدالت قضایی: در پروندههای کیفری یا حقوقی گمرکی، اظهار نظر بیطرف و مستند کارشناسی رسمی دادگستری، نقش قاطع در تعیین حق و تکلیف دارد.
مشارکت در کمیسیونهای تخصصی: حضور در شوراها و کمیسیونهای تجدیدنظر گمرکی، موجب ثبات و هماهنگی در تفسیر قوانین و مقررات میگردد.
در جمعبندی، کارشناسی رسمی دادگستری امور گمرکی بهصورت رسمی و تخصصی، وظیفه ارزشگذاری کالا، محاسبه هزینهها، بررسی تعهدات حقوقی و مالی گمرکی، و حضور در مراحل بررسی و حل اختلاف را برعهده دارد. ابزارهای روشمحور آن از تحلیل مستندات تا بازدید اجرایی گسترده میشوند و نقش بسزایی در تامین عدالت حقوقی و مالی نظام گمرکی ایران ایفا میکنند.