بررسی و اظهارنظر نسبت به مقررات استخدامی شرکتهای دولتی مصوب 05/۰۳/1352 و آئیننامههای آن:
۱. ماهیت و جایگاه حقوقی
صلاحیت کارشناسی رسمی دادگستری امور اداری و استخدامی جایگاهی ویژه در نظام قضایی و اجرایی کشور دارد. این صلاحیت به کارشناسان رسمی دادگستری اجازه میدهد در چارچوب قانونی مشخص، نسبت به بررسی و اظهار نظر معتبر درباره مقررات استخدامی شرکتهای دولتی مصوب 05/۰۳/1352 و آئیننامههای اجرایی آن اقدام کنند . بدین ترتیب، اظهارات آنان در محاکم، مراجع دولتی، ادارات مرکزی و سازمانهای تابعه، از درجه اعتبار بالا برخوردار بوده و بخشی از روند حل و فصل اختلافات اداری و استخدامی را تشکیل میدهد.
۲. قلمرو و دامنه کاربرد
کارشناسان رسمی دادگستری دارای این صلاحیت میتوانند در حوزههای زیر اظهار نظر کنند:
انطباق قراردادهای استخدامی، ضوابط استخدامی نیروهای رسمی و پیمانی، و تطبیق آنها با مقررات دولتی 05/۰۳/1352;
تفسیر و تحلیل آئیننامههای اجرایی مرتبط با استخدام در شرکتهای دولتی؛
بررسی تخلفات اداری نیروهای مشمول آن مقررات؛
همکاری در ارزیابی و تشخیص وضعیت سنوات خدمت، انتقال، ارتقاء یا تنزل مشمولان قوانین استخدامی؛
مشارکت در پروندههای اختلافی در دیوان عدالت اداری یا کمیسیونهای رسیدگی به شکایات کارکنان دولت، مبنی بر عدم اجرای واقعی مقررات استخدامی .
۳. مسئولیتها و نقش کارشناسی
این کارشناسان رسمی دادگستری مسئولیتهایی مشخص در فرآیندهای حقوقی و اجرایی بر عهده دارند:
تهیه گزارشهای کارشناسی که شامل بررسی مستند مقررات استخدامی، نتایج تطبیق با قراردادها و تحلیل تجربی عملکرد سازمان یا فرد استخدامشده است؛
ارائه نظرات تخصصی شفاهی یا کتبی به قاضی یا مقامات ذیصلاح؛
شناسایی نقاط تعارض یا خلأ قانونی در نظام استخدامی، و تحلیل پیامدها؛
حضور در جلسات رسیدگی قضایی یا اداری بهعنوان شاهد حرفهای و پاسخگویی به سوالات مربوط به انطباق یا تعرض شقوق قانون استخدامی دولت.
۴. ابزارها و روششناسی
جهت انجام وظایف کارشناسی، تعدادی روش و ابزار کاربردی مورد استفاده قرار میگیرد:
تحلیل متن کامل قانون استخدام کشوری مصوب و اصلاحات آن در سالهای بعد؛
بررسی آئیننامهها و دستورالعملهای اجرایی مصوب پس از 05/۰۳/1352؛
استفاده از پروندههای استخدامی، قراردادها و سوابق اداری شاکی یا کارکنان ذیربط؛
تطبیق تجارب عملی اداری با تکالیف مقررات؛
تدوین گزارش، همراه با ارجاع دقیق به مواد و تبصرههای قانون و آئیننامه.
۵. موارد کاربرد در نهادها و فرایندها
در دادگاههای عمومی و دیوان عدالت اداری برای رسیدگی به شکایات ناشی از استخدام یا اخراج غیرقانونی؛
در هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری جهت بررسی رفتارهای کارکنان مشمول مقررات؛
در قراردادهای کاری دولتی بهمنظور تأیید انطباق ساختار استخدامی در اسناد قراردادی؛
در دعاوی بیمهای و تأمین اجتماعی مرتبط با وضعیت استخدام رسمی یا پیمانی؛
در پروندههای بازنشستگی، انتقال یا تبدیلات استخدامی بنا بر تقاضای مرجع قضایی یا اداری ذیصلاح.
۶. ارزش حقوقی و اثربخشی
صلاحیت این کارشناسان رسمی دادگستری اهمیت بالایی در تثبیت حقوق کارکنان و ارتقای سلامت فرآیندهای اداری دارد. گزارشها و اظهارنظرهای آنان:
موجب دریافت ضمانت اجرایی قضایی در موضوعات استخدامی میشوند؛
به کاهش دعاوی حقوقی و شکایات کمک کرده و روند حل و فصل اختلافات را تسریع میبینند؛
پل ارتباطی میان متن قانون و واقعیتهای اجرایی میشوند و از تفسیر سلیقهای جلوگیری میکنند؛
با ارایه نظرات تخصصی، اطمینان خاطر برای دستگاهها و کارکنان فراهم کرده و از ایجاد خسارت حقوقی جلوگیری میشود.
۷. جمعبندی نهایی
ظرفیت کارشناسی رسمی دادگستری امور اداری و استخدامی در بررسی مقررات شرکتهای دولتی مصوب 05/۰۳/1352 و آئیننامههای آن، نقش کلیدی در اعمال عدالت اداری و تضمین شفافیت حقوق استخدامی دارد. با استفاده از گزارشهای کارشناسی دقیق و مستند به قانون، این کارشناسان بهعنوان مرجع تخصصی در محاکم و مراجع اجرایی شناخته میشوند که منافع عمومی، حقوق کارمندان و اجرای صحیح نظام استخدامی را در بستر قانونی تضمین میکنند.