بررسی امور سخت افزاری و نرم افزاری و شبکه های محلی کامپیوتری:
صلاحیت «کارشناسی رسمی دادگستری» در حوزه کامپیوتر و فناوری اطلاعات، مرحلهای از تخصص قضایی است که بهمنظور بررسی و اظهار نظر دقیق و تخصصی در پروندههای حقوقی، کیفری و قراردادی مربوط به سختافزار، نرمافزار و شبکههای رایانهای در دستگاه قضایی و اداری ایران تعریف شده است. این صلاحیت رسمی، مسئولیتی حقوقی و قضایی به همراه دارد و کارشناسان دارای آن مجازند در موارد زیر ورود یافته و گزارش رسمی صادر نمایند:
۱. حوزه عملکرد و دامنه قضایی
بررسی عملکرد شبکههای محلی (LAN)، خدمات اینترنتی و زیرساختهای شبکهای استاندارد و تخصصی
ارزیابی دقیق نرمافزارها شامل تحلیل عملکردی، کد منبع، کیفیت طراحی و ظرفیت اجرای اهداف قراردادی و دولتی .
تعیین ارزش یا خسارت وارد شده به سختافزار و قطعات رایانهای در دعاوی مالی، بیمه یا قرارداد .
تعیین اجرتالمثل و اجارهبهای مرتبط با خدمات سختافزاری، نرمافزاری و شبکهای .
رسیدگی به جرایم رایانهای و امنیت اطلاعات شامل نفوذ، شنود، تخریب یا سرقت دادهها .
تشخیص موارد نقض حقوق مالکیت معنوی آثار الکترونیکی، نرمافزارها، بانکهای اطلاعاتی و محتوای دیجیتال .
ارزیابی خدمات مشاوره، مدیریت و نظارت بر پروژههای ICT مورد استفاده در قراردادهای دولتی، بانکی، بیمهای یا صنعتی .
۲. ابزارها و روشهای کارشناسی رسمی دادگستری
ابزارهای تخصصی تحلیل سختافزار: نرمافزارهای تشخیص خرابی، تست استهلاک، تحلیل گرافیکی قطعات .
تحلیلهای نرمافزاری: بررسی سورس کد، معماری نرمافزار، سازگاری با مشخصات قرارداد یا نیازمندی قضایی.
آزمونهای نفوذ و امنیت: استفاده از ابزارهای شناسایی آسیبپذیری، تحلیل حملات، اثبات نفوذ و تهیه مستندات امنیتی .
ارزیابی اقتصادی-حقوقی: محاسبه خسارات، تعیین ارزش داراییهای نامشهود، اجرتالمثل و هزینههای اجرایی توسط کارشناسی حقوقی-فنی .
مستندسازی قضایی: تهیه گزارش رسمی حاوی شرح فنی، تحلیل یافتهها و اظهار نظر حرفهای همراه با مهر و امضای کارشناسی رسمی دادگستری .
۳. زمینههای کاربرد تخصصی
در دعاوی قضایی: اعم از اختلاف پیمانکاران، شکایات محکومیت به جبران خسارت نرمافزار یا سختافزار، دعاوی مالکیت فکری .
در ادارات و نهادهای دولتی: بررسی کیفیت اجرای پروژههای ICT و تحلیل فنی قراردادهای نرمافزاری و شبکهای .
در بیمه و بانکها: تعیین میزان خسارت ناشی از حملات سایبری یا اختلالات سیستم و تأیید ارزش تجهیزات ICT بهعنوان بخشی از روند پرداخت خسارت .
در پروندههای امنیتی و جرم رایانهای: شناسایی مصادیق نفوذ، تحلیل میزان آسیب سیستم، و تعیین مسئولیت و دامنه جرمی .
۴. ارزش حقوقی و اجتماعی
ارائه گزارشهای کارشناسی رسمی دادگستری در حوزه ICT موجب تقویت روند اثبات ادله فنی، تسریع دادرسی در پروندههای پیچیده فناوری و تضمین عدالت در قراردادها میشود. این صلاحیت، از سوی قوه قضاییه و کانون کارشناسان رسمی دادگستری مورد تأیید است و نقش حاکمیتی جدی در تشخیص فنی و حقوقی پروندههای مرتبط با فناوری اطلاعات دارد.