برآورد هزینه و تاسیسات گلخانه ای و باغی:
در نظام قضائی و اداری جمهوری اسلامی ایران، کارشناسی رسمی دادگستری در حوزه کشاورزی و منابع طبیعی، نقشی محوری و تخصصی در روشنسازی مسائل فنی-اقتصادی مرتبط با امور باغی، گلخانهای و اراضی کشاورزی ایفا مینماید. این صلاحیت به متخصصان رسمی اجازه میدهد تا در فرآیندهای قضائی، اداری، بیمهای و قراردادی ورود یابند و با بررسی میدانی، مستندات فنی و ابزار دقیق، گزارشهایی دقیق، معتبر و قابل استناد در اختیار مراجع ذیصلاح قرار دهند.
دامنه مسئولیت و کاربرد حقوقی
برآورد هزینه تأسیسات گلخانهای و باغی
در پروندههایی که شامل بزنگاههای اقتصادی سرمایهگذاری یا خسارت به تأسیسات گلخانهای است، کارشناسی رسمی دادگستری مسئول تهیه برآورد دقیق هزینه تأسیس، نگهداری و بازسازی ساختارهای فیزیکی و تجهیزاتی نظیر سیستمهای آبیاری، گرمایش، نورپردازی، تهویه و سازههای پوششی میباشد .
ارزیابی اراضی باغی و تعیین اجرتالمثل
هنگام دعاوی مربوط به اجارهبها، اجرتالمثل و مالکیت اراضی باغی و مزارع، این کارشناسان بر اساس معیارهـای بازاری و مشخصات زمین، میزان اجرت را تعیین و مستند میسازند .
ارزشگذاری تاسیسات جانبی و فیزیکی
تجهیزات فنی مانند سالنها، انبارها، سردخانهها و سایر زیرساختها باید به صورت حرفهای و تخصصی سنجیده و ارزشگذاری شوند. کارشناسی رسمی دادگستری این ارزیابی را با استفاده از روشهای معمول صنعت، مطابق تعرفه قانونی انجام میدهد .
تخمین هزینه شرکتهای کشتوصنعت
در ارزیابی پروژههای کشتوصنعت (اعم از تسطیح اراضی، تأمین تأسیسات، آبرسانی و انتخاب نوع محصول)، کارشناسان رسمی برحسب چشمانداز فنی و اقتصادی گزارشهای خود را میسازند .
ابزار و روششناسی
بازدید میدانی و اندازهگیری دقیق: ابزارهایی مانند متر لیزری، دوربین نقشهبرداری، دستگاههای تحلیل خاک و سنجش کیفیت آب، برای تعیین دقیق پارامترهای فنی استفاده میشود .
مطالعه مستندات: بررسی نقشههای ساختاری و مستندات فنی از جمله نقشههای آبیاری، معماری تأسیسات، لیست تجهیزات و هزینههای عملیاتی توسط کارشناسان انجام میشود.
تحلیل سیستماتیک قیمتگذاری: تطبیق یافتهها با تعرفههای مصوب سازمان قضائی و نرخ روز بازار جهت تعیین بهای کارشناسی، مطابق ماده ۴۸ تا ۵۳ در تعرفههای رسمی .
زمینههای کاربردی در پروندههای حقوقی و اداری
دعاوی مالیاشخاص حقیقی و حقوقی مرتبط با خسارت یا اختلاف در مبلغ اجاره و ساختار بهرهبرداری از اراضی؛
پروندههای بیمهای مربوط به خسارت در تأسیسات گلخانهای، انبارها و محصولات باغی؛
ارزیابی فنی بهمنظور تصمیمگیری در پروژههای سرمایهگذاری عمومی یا خصوصی؛
گزارش کارشناسی در قراردادهای دولتی و غیردولتی شامل احداث، مدیریت و نگهداری تأسیسات باغی و گلخانهای؛
تعیین خسارتی که بر اثر بلایای طبیعی (مانند سیل، تگرگ، خشکسالی) به تأسیسات یا محصولات گلخانهای وارد شده باشد .
نقش قانونی و ارزش حقوقی
صلاحیت کارشناسی رسمی دادگستری در این حوزه، بر اساس مواد قانونی و تعرفههای رسمی تنظیم شده توسط شورایعالی کارشناسان دادگستری، بهویژه ماده ۴۸ تا ۵۳، ضمانت حقوقی و کفایت فنی گزارشات را در مراجع قضائی تضمین مینماید . این گزارشها به عنوان مستند فنی-اقتصادی پذیرفته شده و قادرند نتایج تعیینشده در دعاوی را به استناد ارزش حقوقی کافی هدایت کنند.
در جمعبندی، صلاحیت کارشناسی رسمی دادگستری در حوزه برآورد هزینه و تأسیسات گلخانهای و باغی، بر اساس چارچوب فنی، ابزار دقیق و قوانین منطبق، علاوه بر رفع ابهام در پروندههای حقوقی، زمینه شفافیت اقتصادی در قراردادها و پروژههای سرمایهگذاری کشاورزی و باغداری را فراهم میآورد. این عنوان تخصصی، نمایانگر تلاقی فنی و حقوقی برای ارتقاء سطح انصاف و دقت در ارزیابیهای گرهخورده به منابع طبیعی میباشد.