معرفی صلاحیت “اظهارنظر و نمونهبرداری با حفظ زنجیره سرد از آب و مواد غذایی از نظر آلودگیهای شیمیایی، میکروبی، قارچی و انگلی” در حوزه علوم آزمایشگاهی
در حوزه علوم آزمایشگاهی، صلاحیت “اظهارنظر و نمونهبرداری با حفظ زنجیره سرد از آب و مواد غذایی از نظر آلودگیهای شیمیایی، میکروبی، قارچی و انگلی” یکی از تخصصهای حیاتی و حساس به شمار میرود. این صلاحیت نقش کلیدی در تضمین ایمنی و سلامت عمومی جامعه ایفا میکند و مستقیماً با سلامت مصرفکنندگان و انطباق محصولات با استانداردهای بهداشتی مرتبط است.
اهمیت نمونهبرداری و حفظ زنجیره سرد
فرآیند نمونهبرداری از آب و مواد غذایی باید با دقت بالا و رعایت اصول علمی انجام شود تا نتایج حاصل از آزمایشها معتبر و قابل استناد باشند. حفظ زنجیره سرد در این فرآیند اهمیت ویژهای دارد، زیرا بسیاری از میکروارگانیسمها و ترکیبات شیمیایی در دماهای بالا تغییر میکنند یا از بین میروند، که میتواند منجر به نتایج نادرست شود. بر اساس دستورالعملهای بهداشت محیط ایران، نمونهها باید در ظروف تمیز و بدون نشتی جمعآوری شده و در دمای مناسب (معمولاً بین ۲ تا ۸ درجه سانتیگراد) به آزمایشگاه منتقل شوند تا از فساد و تغییر در ترکیبات جلوگیری شود .
آزمونهای میکروبی، قارچی و انگلی
آزمایشهای میکروبی شامل شناسایی و شمارش باکتریهایی مانند اشرشیا کلی، کلیفرمها، استافیلوکوکوس اورئوس و سودوموناس آئروژینوزا است که حضور آنها میتواند نشاندهنده آلودگی و خطر برای سلامت مصرفکنندگان باشد . همچنین، آزمونهای قارچی برای شناسایی کپکها و مخمرهایی انجام میشود که میتوانند منجر به فساد مواد غذایی و تولید مایکوتوکسینهای مضر شوند . بررسیهای انگلی نیز برای شناسایی تخم انگلها در مواد غذایی، بهویژه در سبزیجات و سالادها، اهمیت دارد.
آزمونهای شیمیایی
آزمونهای شیمیایی به منظور شناسایی و اندازهگیری ترکیباتی مانند فلزات سنگین (سرب، جیوه، کادمیوم)، نیترات، نیتریت و سایر آلایندههای شیمیایی در آب و مواد غذایی انجام میشود. این آزمونها بر اساس استانداردهای ملی ایران (مانند ISIRI 1053 برای آب آشامیدنی) و استانداردهای بینالمللی صورت میگیرند تا اطمینان حاصل شود که مقادیر این ترکیبات در محدودههای مجاز قرار دارند .
استانداردها و مقررات مرتبط
در ایران، فعالیتهای مرتبط با نمونهبرداری و آزمایشهای میکروبی و شیمیایی تحت نظارت سازمان ملی استاندارد و وزارت بهداشت انجام میشود. آزمایشگاهها باید دارای گواهینامههای معتبر مانند ISO/IEC 17025 باشند تا صلاحیت انجام این آزمونها را داشته باشند. همچنین، رعایت دستورالعملهای مربوط به نمونهبرداری، حمل و نقل و نگهداری نمونهها الزامی است .
نتیجهگیری
صلاحیت “اظهارنظر و نمونهبرداری با حفظ زنجیره سرد از آب و مواد غذایی از نظر آلودگیهای شیمیایی، میکروبی، قارچی و انگلی” یکی از ارکان اساسی در تضمین سلامت عمومی و ایمنی مواد غذایی و آب مصرفی است. افراد دارای این صلاحیت باید با دانش تخصصی، دقت بالا و رعایت کامل استانداردها و مقررات مربوطه، نقش مؤثری در پایش و کنترل کیفیت مواد غذایی و آب ایفا کنند.