اظهارنظر کارشناسی در کلیه دعاوی مرتبط با واحدهای اقامتی و پذیرایی و سفره خانهها:
صلاحیت اظهارنظر کارشناسی در کلیه دعاوی مرتبط با واحدهای اقامتی و پذیرایی و سفرهخانهها در حوزه رشته ایرانگردی و جهانگردی، یکی از صلاحیتهای قانونی و محدد در چهارچوب رسمی کارشناسی رسمی دادگستری است. این صلاحیت بهطور مشخص به فعالیتهای رسمی و قانونی کارشناسان رسمی دادگستری اختصاص دارد و تابع مرجع قضایی یا اداری است.
در حوزه این صلاحیت، کارشناسی رسمی دادگستری مجاز است در دعاوی حقوقی و کیفری مرتبط با عملکرد و ارائه خدمات واحدهای اقامتگاهی (نظیر هتلها، مهمانپذیرها، مراکز بومگردی) و واحدهای پذیرایی و سفرهخانهها دخالت کرده و گزارش رسمی صادر نماید. این نقش قانونی شامل مواردی مانند اختلافات بین مسافران و ارائهدهندگان خدمات اقامتی یا پذیرایی، ادعاهای خسارت ناشی از عدم ارائه تسهیلات استاندارد، یا اختلافات قراردادی میان واحدها و مشتریان است .
حوزه عملکرد و موارد کاربرد
گزارش رسمی در دعاوی قضایی که در مراجع قضایی مطرح میشود، به ویژه زمانی که ادعاهایی مانند عدم تطبیق خدمات با استانداردهای مصوب، افزایش هزینه بیمبنا یا رفتار غیرقانونی یا سوءاستفاده در واحد اقامتی یا پذیرایی مطرح است .
ارزیابی حقوقی درباره خسارت به مسافران ناشی از تأخیر، لغو خدمات، بیتوجهی به تعهدات قراردادی، تخلفات رفتار با مشتری، برآورد خسارت مالی یا معنوی مسافران، سوءعملکرد آژانسهای مسافرتی با نقش مستقیم در سفر و اقامت .
ارزیابی و برآورد مالی در دعاوی مرتبط با حقالاجاره، درآمد یا بهرهوری اقتصادی در واحدهای پذیرایی و اقامتی و سفرهخانهها، برای تعیین میزان خسارت یا سود متعارف مالی در دعواهای قراردادی یا ملکی .
ابزارها و روشهای مورد استفاده
کارشناس رسمی دادگستری در این صلاحیت از مجموعهای از ابزارها و روشهای حرفهای بهره میگیرد که شامل:
بازدید حضوری از واحد اقامتی یا پذیرایی یا سفرهخانه و تهیه گزارش مشروح فرآیند ارائه خدمات و تطبیق با استانداردهای ابلاغی.
بررسی مدارک مرتبط (نظیر قراردادهای خدماتی، فاکتورها، شکوائیهها، مستندات مالی مربوطه) و تحلیل دقیق تطبیقی با ضوابط قانونی و استانداردهایی که توسط مراجع ذیصلاح وضع شدهاند.
اعمال شاخصهای مالی و حقوقی برای برآورد خسارت یا تعیین درآمد مشهود بر مبنای تعرفهها، تعرفه حقالامتیاز، نرخهای مصوب یا عرف صنعتی و اقتصادی حوزه گردشگری .
چارچوب حقوقی و نقش در نظام رسمی
این صلاحیت زیر پوشش رسمی نظام قضایی و مرتبط با مرجعهای ذیصلاح همچون دادگاهها، شورای حل اختلاف تخصصی گردشگری یا مراجع اداری قرار دارد. هنگام بروز اختلاف حقوقی یا کیفری مابین اشخاص حقیقی یا حقوقی فعال در بخش ایرانگردی و جهانگردی، قاضی یا مرجع حل اختلاف، با انتخاب کارشناس رسمی دادگستری در این صلاحیت، گزارش رسمی دریافت و بر اساس آن رأی صادر میکند .
نقش این گزارش در شورای حل اختلاف گردشگری اهمیت ویژه دارد؛ زیرا تصمیمات مبتنی بر نظر کارشناس رسمی دادگستری ضمانت اجرای قضایی دارد و در صورت صدور رأی به پرداخت خسارت، عدم انجام رأی موجب توقیف اموال متخلف میشود .
ارزش حقوقی و اجتماعی
وجود صلاحیت مزبور برای کارشناسی رسمی دادگستری به عنوان یک مرجع مستقل و بیطرف، باعث تقویت اعتماد قضایی و اجتماعی نسبت به فرآیند رسیدگی به دعاوی حوزه اقامت و پذیرایی میشود. گزارشهای کارشناسی رسمی که براساس استانداردها و اسناد رسمی تنظیم میشوند، نقش تعیینکنندهای در حصول عدالت، احقاق حقوق مشتریان و بررسی تخلفات واحدهای خدماتگردشگری دارند. در عمل این صلاحیت تبدیل به یک ابزار کلیدی برای کاهش دعاوی بیاساس، افزایش کیفیت خدمات، و جلوگیری از سوءاستفادههای احتمالی در صنعت گردشگری کشور شده است .