ارزیابی و تعیین خسارت وارده به دام و محصولات و فرآوردههای دامی:
در نظام حقوقی ایران، کارشناسی رسمی دادگستری رشته دامپروری و دامپزشکی بهعنوان مرجع تخصصی، مسئولیت نظارت و اعلام نظر دقیق در پروندههای قضایی، اداری و قراردادهای دولتی دارد. این صلاحیت خاص، تمرکز ویژه بر ارزیابی خسارات واردشده به دامها، محصولات و فرآوردههای دامی (نظیر گوشت، شیر، پوست و چرم) داشته و در مواردی همچون بیمه، قراردادهای پیمانکاری، دعاوی ارتفاقی و مالی مهم تلقی میشود .
حوزه فعالیت و نقش قانونی
تعیین و ارزیابی خسارت دام
در مواردی که رخدادهایی نظیر بیماری، تصادف یا بلایای طبیعی باعث فوت یا آسیب دام شوند، کارشناسی رسمی دادگستری مسئول برآورد دقیق و مستند میزان خسارت و ارزش دام یا گله است .
ارزیابی فرآوردههای دامی
از گوشت تا محصولات پسماندی مانند پوست، چرم و سالامبور، کیفیت و ارزش اقتصادی این محصولات توسط کارشناس رسمی دادگستری تحلیل میشود .
بررسی تاسیسات و تجهیزات دامپروری
تحلیل تأسیسات صنعتی نگهداری دام و طیور، اعم از مرغداری، گاوداری و کشتارگاه، به جهت تعیین میزان خسارت یا قیمتگذاری، از وظایف ایشان است .
نظارت بر خوراک و داروهای دامی
کارشناسی رسمی دادگستری مرجع اظهارنظر درباره کیفیت خوراک، مکملها و داروهای دام است که نقش مستقیم در سلامت دامها دارد .
تشخیص علل مرگ و بیماری
تحلیل تخصصی عوامل مرگ و میر و شیوع بیماری در دام و طیور، و برآورد تبعات مالی و بهداشتی آن نیز در گستره صلاحیت ایشان قرار دارد .
ابزارها و رویههای کارشناسی
بازدید و بررسی میدانی: حضور کارشناسی رسمی دادگستری در محل نگهداری یا انهدام دام، کشتارگاه یا انبار محصولات برای جمعآوری داده.
استفاده از معیارهای کمّی و کیفی: تعیین ارزش دام، محصولات، تاسیسات بر اساس بازار، استانداردهای معتبر و قیمتگذاری مصوب قضایی .
گزارش نویسی مستند: تهیه گزارش رسمی، همراه با مستندات (عکس، مستندات قانونی، نمونهبرداری) جهت ارائه به مقام قضایی یا مرجع اداری.
حضور در جلسات قضایی و اداری: ارائه نظرات تخصصی کارشناس رسمی دادگستری در دادگاهها، کمیسیونها یا جلسات اختلاف میان طرفها .
موارد کاربرد واقعی
پروندههای بیمه: اعلام نظر درباره میزان خسارت وارده بر دام یا محصولات دامی در زمان وقوع پوشش بیمهای.
قراردادهای ملکی و اجارهای: تعیین اجرتالمثل جایگاه و تأسیسات دامپروری یا مرغداری .
دعاوی ملکی و حقوقی: حلوفصل اختلافات میان کارفرما، پیمانکار یا مهندس مشاور درباره کیفیت و سلامت تاسیسات دامپروری.
بازرسی بهداشتی: اظهار نظر در خصوص رعایت استانداردهای بهداشتی و فنی در تولید، نگهداری یا کشتار دام و طیور.
امور بانکی و اعتباری: ارزیابی داراییهای دامپروری جهت دریافت تسهیلات یا تضمین مالی در معاملات صنعتی .
ارزش و جایگاه حرفهای
صلاحیت کارشناسی رسمی دادگستری رشته دامپروری و دامپزشکی بهواسطه جایگاه قانونی در نظام قضایی، دارای وزن بسیار در تصمیمگیریهای قضایی و اداری است. این جایگاه تخصصی، ارتباط مستقیم میان دانش فنی دام و حقوق اجتماعی برقرار کرده و اطمینان را در زمینه محاسبات خسارت، سلامت عمومی و منافع اقتصادی ارتقاء میدهد .