ارزیابی محصولات کشاورزی در انبارها، سیلوها، سردخانهها، محمولههای محصولات کشاورزی:
کارشناس رسمی دادگستری در رشته کشاورزی و منابع طبیعی با صلاحیت ارزیابی محصولات کشاورزی در انبارها، سیلوها، سردخانهها و محمولههای محصولات کشاورزی، به صورت رسمی در چارچوب قانونی جمهوری اسلامی ایران فعالیت مینماید. این صلاحیت مختص افرادی است که دارای پروانه کارشناسی رسمی دادگستری در رشته مذکور بوده و توسط مراجع قضایی یا اداری صالح ارجاع پرونده میشوند.
عملکرد قانونی
در موارد دعاوی حقوقی، اختلافات بیمهای، مطالبات بانکی، قراردادهای واردات و صادرات محصولات کشاورزی یا بررسی خسارات ناشی از حوادث محیطی، این کارشناسان رسمی دادگستری مجاز به ورود رسمی، نمونهبرداری، بررسی دقیق کمی و کیفی محصولات انباری و تعیین میزان خسارت هستند. آنها گزارشهای مستند و قابل استناد به محاکم و سازمانهای ذیربط ارائه میدهند، که نقش تعیینکننده در صدور رأی یا اتخاذ تصمیمات اجرایی دارد.
دامنه کاربرد
کارشناس رسمی دادگستری با این صلاحیت در موارد زیر فعالیت میکند:
ارزیابی ارزش محصولات گندم، جو، دانههای روغنی، میوه و سبزی در انبارها، سیلوها، سردخانهها و در محمولههای صادرات یا واردات .
تعیین میزان خسارت وارده به محصولات در اثر شرایط نامساعد محیطی یا نگهداری نامناسب، از جمله آسیب ناشی از سرمازدگی، تگرگ، خشکسالی، مشکلات تغذیهای و نگهداری ناصحیح .
مسئولیتها و ابزارهای تخصصی
کارشناس رسمی دادگستری موظف است با استفاده از روشهای استاندارد ارزیابی، ابزارهای نمونهبرداری و تجهیزات اندازهگیری کیفیت (رطوبتسنج، ابزار سنجش مقدار مواد مغذی یا سموم، درجات ظاهری و کیفی محصول و…) اقدام به بررسی دقیق وضعیت محصول نماید. همچنین در بررسی محمولهها، شرایط نگهداری، اسناد حملونقل، تاریخ تولید و انقضا، بستهبندی و نگهداری محصول در سردخانه یا سیلو بهطور مستند تحلیل میشود.
پس از جمعآوری دادههای کمی و کیفی، گزارش کارشناسی رسمی دادگستری بهصورت رسمی تدوین شده و شامل موارد زیر است:
تشخیص و توصیف نوع محصول، وضعیت ظاهری، معیارهای کیفی و مقدار واقعی موجود
تعیین ارزش فروش بازار بهروز در زمان ارزیابی
برآورد مقدار خسارت ناشی از عوامل گوناگون
ارائه توصیههای فنی حقوقی در خصوص پرداخت خسارت، ارزشگذاری یا حل اختلافات احتمالی.
مأموریت در نظام قضایی و اداری
در دعاوی قضایی مرتبط با خسارت به محصولات کشاورزی، اختلافات بیمهای، ادعاهای وارداتی یا صادراتی محصولات، کارشناس رسمی دادگستری دارای این صلاحیت به دعوت دادگاه یا سازمان بیمه، بهعنوان شاهد خبره به رسیدگی دقیق میپردازد. گزارش وی مستند قانونی است و جایگاه معیار در فرآیند صدور رأی دارد. همچنین در سازمانهای دولتی یا شرکتهای بیمه، این کارشناسان رسمی دادگستری مأمور رسیدگی و بررسی خسارت و تعیین جبران مالی میشوند .
ارزش حرفهای و اثربخشی
وجود گزارش رسمی کارشناسی از کارشناس رسمی دادگستری موجب افزایش اعتبار مستندات ارائهشده در دادگاه یا مذاکرههای اداری میشود. این صلاحیت تخصصی، امکان تعیین دقیق ارزش مالی محصولات، اعتبار سنجی دعاوی خسارتی و جلوگیری از سوءاستفاده احتمالی را فراهم میسازد. علاوه بر آن، نقش تعیینکننده در حل و فصل اختلافات مرتبط با واردات و صادرات محصولات کشاورزی دارد و باعث تسهیل تصمیمگیریهای قضایی و اجرایی میگردد.