ارزیابی دستورالعمل ها و مصوبات مربوط به خدمات ایرانگردی و جهانگردی:
صلاحیت ارزیابی دستورالعملها و مصوبات مربوط به خدمات ایرانگردی و جهانگردی، بخشی از صلاحیت گسترده کارشناسی رسمی دادگستری در گروه خدمات اداری و عمومی است که نقش حقوقی و اجرایی ویژهای در نظام قضایی و اداری کشور دارد .
زمینه و قلمرو وظایف
کارشناسی رسمی دادگستری ایرانگردی و جهانگردی، صلاحیت بررسی و اظهار نظر در زمینههایی همچون:
تطبیق دستورالعملها، آییننامهها و بخشنامههای مرتبط با خدمات سیاحتی و زیارتی با استانداردهای قانونی؛
تحلیل تطبیقی مصوبات سازمان میراث فرهنگی، هتلها، اماکن گردشگری و آژانسهای مسافرتی با حقوق شهروندی؛
ارزیابی میزان انطباق تسهیلات اقامتی و پذیرایی با معیارهای مصوبهها .
این صلاحیت از کاربرد خاص در مراجع قضایی، اداری و داوریهای تخصصی برخوردار است و کاربرد آن منحصراً به کارشناسان دارای پروانه رسمی دادگستری محول میشود.
کارکرد قضایی و حقوقی
در دعاوی حقوقی یا کیفری مرتبط با دفاتر خدمات گردشگری (آژانسها، دفاتر زیارتی و سیاحتی)، اقامتگاهها، و مصوبات مربوطه، این کارشناسان مأموریت دارند:
بررسی انطباق قراردادها، آییننامهها و عملکردهای طرفین با مصوبات بالادستی؛
تحلیل پیامدهای تخلفات مانند عدم ارائه خدمات متناسب با مصوبهها، تاخیر در اجرا یا کیفیت نامناسب؛
برآورد خسارات ناشی از ناهماهنگی بین فعالیت اجرایی و ضوابط قانونی و صدور گزارش کارشناسی برای مرجع قضایی یا شورای حل اختلاف گردشگری .
ابزار و روششناسی اجرا
برای انجام این ارزیابیها، کارشناسی رسمی دادگستری ایرانگردی و جهانگردی از ابزارها و رویههای زیر بهره میگیرد:
مطالعه مصوبات و دستورالعملها صادرشده از سوی وزارت میراث فرهنگی، بانکها، بیمهها و سازمان گردشگری؛
بازدید میدانی از دفاتر گردشگری، محل فعالیت آژانسها، اقامتگاهها و هتلها جهت تطبیق شرایط حضوری؛
مطالعه قراردادها و دفاتر عملیاتی؛
محاسبه مالی خسارات به روشهای رسمی کارشناسی در حقوق ایران، و استناد به تعرفههای مصوب؛
تهیه گزارش مستند و ارجاع آن به مراجع قضایی، شورای حل اختلاف یا مرجع اداری ذیصلاح.
نمونه کاربردهای عملی
در شکایت مسافران علیه آژانسها بهدلیل نادیدهگرفتن استانداردهای مصوبه خدمات گردشگری، کارشناس رسمی دادگستری گزارش میدهد که آیا خدمات ارائهشده با ضوابط مغایرت دارد یا خیر و میزان خسارت قابل مطالبه را محاسبه میکند .
در دعاوی بین دفاتر گردشگری و سازمان میراث فرهنگی درباره اجرای مصوبات قانونی، گزارش کارشناسی درباره انطباق اجرایی مدنظر مراجع قرار میگیرد .
در قراردادهایی که بین آژانسها و مراکز اقامتی منعقد میشود، کارشناس رسمی دادگستری ارزش حقالامتیاز و درجهبندی خدمات را بر اساس دستورالعملهای معتبر تعیین میکند .
ارزش حقوقی و اداری صلاحیت
رأی و گزارش کارشناسان رسمی دادگستری در پروندهها معتبر و ملاک عمل قاضی است و در صورت انطباق با قوانین و شرع، در رأی دادگاه لحاظ میگردد .
مراجع اداری و شرکتها نیز برای تنظیم قرارداد، تضمین حسنانجام، ارزیابی کیفیت خدمات یا گرفتن ضمانتنامه، به نظر کارشناسی رسمی دادگستری متکی هستند؛ این گزارشها میتواند زمینهساز تصمیمات مالی یا اجرایی گردد.