ارزیابی دام و محصولات دامی:
کارشناسان رسمی دادگستری دامپروری و دامپزشکی، متخصصانی هستند که در چارچوب قوانین نظام قضایی و نظارتی ایران، مجاز به انجام ارزیابیها و اظهار نظرهای فنی-حقوقی درباره دام، طیور و محصولات دامی میباشند. آنها پس از اخذ صلاحیت رسمی، در مواردی مانند دعاوی حقوقی، تخلفات مرتبط با تولیدات دامی، اختلافات قراردادی، خسارتهای ناشی از بیماری یا حوادث حملونقل، به مراجع قضایی و اداری معرفی میشوند تا با تحلیل دقیق و مستند، نقش تعیینکنندهای در تصمیمگیریهای حقوقی ایفا کنند .
حوزه عملکرد
بررسی و ارزیابی مجوزها و شرایط بهرهبرداری واحدهای دامپروری و تأسیساتی مانند مرغداریها و دامداریها .
ارزیابی و تشخیص بیماریهای دام و طیور، تعیین میزان خسارت ناشی از آن برای طرح دعاوی زیان و مطالبات حقوقی .
بررسی خوراک و مکملهای دام و طیور (مانند کنسانتره، خوراک صنعتی) و تشخیص نقصی که ممکن است به سلامت یا کیفیت محصولات لطمه بزند .
ارزیابی محصولات دامی شامل گوشت، شیر، تخممرغ و فرآوردههای جانبی مثل چرم و پوست؛ تعیین کیفیت، قیمت منصفانه و خسارت ناشی از فساد یا افت کیفی .
ارزیابی خسارت وارده به تأسیسات و تجهیزات نگهداری، حمل و نقل دام و طیور، و همچنین تعیین اجارهبها یا تعرفه بهرهبرداری .
مسئولیتها و ابزارها
در مقام کارشناسی رسمی دادگستری، این افراد براساس گزارش رسمی و مستند، حضور در محل واحدهای مزرعهای، کشتارگاهها و کارخانههای تولید یا فرآوری محصولات دامی، انجام معاینه بالینی یا آزمایشگاهی دام، نمونهبرداری، مشاهده مستندات قانونی و فرمهای گواهینامهها، انجام آزمونهای شیمیایی-بهداشتی و استفاده از تجهیزات سنجش شرایط محیطی و کمی محصولات از اصلیترین ابزار کار آنان است .
کاربرد در نظام قضایی و حکومتی
در پروندههای قضایی و مباحث حقوقی: کارشناسان رسمی دادگستری دامپروری و دامپزشکی با تهیه گزارشهای کاملاً مستند و ارائه شهادت در دادگاه، مبنای تصمیمگیری قضات را فراهم میآورند. آنها بهویژه در پروندههایی درباره خسارتهای ناشی از بیماری، آلودگی محصولات دامی، یا اختلافات قراردادی دامداریها دخیل هستند .
در فرآیند اداری یا قراردادی بین دستگاهها: برای قراردادهای مربوط به بهداشت دام، مجوز فعالیت واحدهای دامپروری، بیمه دام و بیمه بار، تعیین اجارهبها یا ارزیابی زمین و تجهیزات مدد میرسانند .
اهمیت حقوقی و اجتماعی
از آنجا که سلامت عمومی، کیفیت محصولات غذایی و عدالت در محاسبات حقوقی مربوط به دام و تولیدات دامی در جامعه از اهمیت بالایی برخوردار است، حضور یک منبع رسمی و قابل اعتماد مانند کارشناسی رسمی دادگستری دامپروری و دامپزشکی ضروری است. گزارشها و نظرات آنها ضمن جلوگیری از تضییع حقوق افراد و سازمانها، موجب ارتقای سلامت جامعه و اعتماد عمومی به نظام قضایی میشود .